بازدید از موزه هرمیتاژ روسیه : آشنایی، نکات مهم + عکس آثار

موزه هرمیتاژ (The State Hermitage Museum) که در سنت پترزبورگ روسیه واقع شده، یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین موزه‌های جهان است که با بیش از 3 میلیون اثر هنری، گنجینه‌ای بی‌نظیر از تمدن‌های مختلف را به نمایش می‌گذارد. این موزه نه ‌تنها از نظر وسعت و تنوع آثار، بلکه به‌لطف معماری خیره‌کننده کاخ زمستانی تزارها، به‌عنوان یکی از پربازدیدترین جاذبه‌های فرهنگی جهان شناخته می‌شود و هرساله گردشگران زیادی را به روسیه می‌کشاند!

در این مقاله از سلام سفر، به تاریخچه پرفرازونشیب هرمیتاژ، معماری چشمگیر آن، و شاهکارهای هنری که در گالری‌هایش نگهداری می‌شوند می‌پردازیم. اگر شما هم عاشق تاریخ، هنر و فرهنگ هستید، این موزه رویایی، دنیایی از شگفتی‌ها را پیش چشمانتان می‌گشاید.

تاریخچه موزه هرمیتاژ – از مجموعه خصوصی تزارها تا موزه جهانی

موزه هرمیتاژ در سال 1764 توسط کاترین کبیر، امپراتور روسیه، به‌عنوان مجموعه‌ای خصوصی آغاز به کار کرد. کاترین با خرید بیش از 200 تابلوی نقاشی از اروپا مخصوصا برلین، هسته‌ی اولیه این گنجینه را تشکیل داد. این آثار در ساختمانی به نام هرمیتاژ کوچک نگهداری می‌شد که فقط برای میهمانان خاص دربار قابل دسترسی بود. نام این موزه نیز – هرمیتاژ (Hermitage)- یک واژه فرانسوی با ریشه لاتین به معنای خلوتگاه یا مکان عزلت است. چون این مکان در ابتدا محل خلوت تزارها بوده، به این نام شناخته می‌شود.

در قرن 19، نیکلای اول با افتتاح عمومی موزه امپراتوری هرمیتاژ، تحولی بزرگ ایجاد کرد. او ساختمان جدید هرمیتاژ را بنا نهاد و تعداد آثار مجموعه را به ده‌ها هزار اثر رساند. مهم‌ترین آثار هنری اضافه شده در این دوره شامل آثار باستانی مصر از مجموعه کاستیگلیونی، آثار باستانی کامپانا از ایتالیا، و نقاشی‌های رامبراند است که به توسعه موزه کمک کردند.

پس از انقلاب اکتبر و در دوره شوروی، برخی آثار این موزه برای تأمین نیازهای مالی دولت فروخته شدند و امروزه، این موزه؛ پس از موزه لوور در فرانسه، بزرگترین موزه جهان از نظر تعداد آثار، اهمیت و … هست و سالانه بیش از 4 میلیون گردشگر را مجذوب آثار خود می‌کند!

اگر قصد دارید به تماشای این گنجینه‌ی بی‌همتا بروید، گزینه‌هایی مثل تور روسیه ارزان می‌توانند سفر شما را اقتصادی‌تر و برنامه‌ریزی‌شده‌تر کنند، مخصوصاً برای علاقه‌مندان به تاریخ و هنر که می‌خواهند تجربه‌ای اصیل و به‌یادماندنی از سنت پترزبورگ داشته باشند.

موزه هرمیتاژ – معماری  و آثار

موزه هرمیتاژ با معماری منحصر به فرد، بازتابی از سه قرن تحول هنر و معماری در روسیه است که هر ساختمان مجموعه داستان خاص خود را روایت می‌کند. در ادامه مقاله، به بررسی بناهای این موزه می‌پردازیم:

کاخ زمستانی

کاخ زمستانی که امروزه بخش اصلی موزه هرمیتاژ را تشکیل می‌دهد، عنوان اقامتگاه اصلی تزارها تا قبل از انقلاب روسیه مورد استفاده قرار می‌گرفت و نماد بارز قدرت امپراتوری روسیه محسوب می‌شد. این بنا که در کنار رودخانه نوا واقع شده است، بیش از 1000 اتاق و چند صد راه پله دارد که با مرمرهای مختلف، تزئین شده اند. این کاخ نقاشی‌های دیواری از جنگ‌های پتر کبیر و … را نیز در برمی‌گیرد و امروزه پربازدید ترین بخش موزه هرمیتاژ است و تالار مالاکیت و تالار تاج ‌گذاری، بازدید کنندگان زیادی را به خود می‌کشانند.

هرمیتاژ کوچک

ساختمان هرمیتاژ کوچک که سال‌های بین سال‌های 1764 تا 1775 ساخته شد، نخستین بنای اختصاصی برای نگهداری از مجموعه‌های آثار هنری خریداری شده توسط کاترین کبیر بود. این ساختمان دوطبقه، با سبک کلاسیک اولیه طراحی شده، دارای باغ زمستانی سرپوشیده‌ای با گونه‌های نادر گیاهی است که یکی از اولین نمونه‌های باغ‌های زمستانی در اروپا محسوب می‌شود.

همچنین، ساعت طاووس که در گالری هرمیتاژ کوچک قرار دارد، یکی از بینظیرترین آثار مکانیکی جهان محسوب می‌شود. این اثر در قرن 18 توسط آبرام لوتس، مخترع سوئیسی ساخته شد و به گونه‌ای طراحی شده که در هر ساعت، طاووس روی خود را باز می‌کند و به نمایش می‌گذارد. این ساعت دارای یک مکانیزم بسیار پیچیده است که شامل تعدادی چرخ دنده و قطعات متحرک می‌شود. در هر بار که ساعت به صدا درمی‌آید، طاووس شروع به حرکت می‌کند و صدای زنگی نیز به گوش می‌رسد.

هرمیتاژ قدیمی

در میان ساختمان‌های موزه هرمیتاژ، بنای هرمیتاژ قدیمی جایگاه ویژه‌ای دارد. این ساختمان که در اواخر قرن هجدهم ساخته شد، یکی از اولین بخش‌هایی بود که اختصاصا برای نمایش مجموعه‌های هنری کاترین کبیر طراحی شده بود. معماری نئوکلاسیک این بنا با دیوارهای ساده اما باشکوه، فضایی مناسب برای نمایش آثار هنری فراهم کرده است.

درون این ساختمان، برخی از معروف‌ترین آثار هنری تاریخ نگهداری می‌شوند:

• تابلوی مادونای لیتا – اثر لئوناردو داوینچی

این شاهکار رنسانس ایتالیایی که در اواخر قرن پانزدهم خلق شده، تصویری ظریف و پراحساس از مریم مقدس را در حال شیر دادن به کودک عیسی به نمایش می‌گذارد. تکنیک نقاشی محوکاری داوینچی که در این اثر به اوج رسیده، چهره‌ها را با نوری لطیف و سایه‌های نرم احاطه کرده است.

این تابلو که از مجموعه‌های خصوصی خانواده لیتا در میلان به هرمیتاژ راه یافته، امروزه در اتاق لئوناردو در هرمیتاژ قدیمی نگهداری می‌شود. فضای اختصاصی این اثر با نورپردازی حساب شده، شرایط ایده‌آلی برای تماشای جزئیات خارق‌العاده نقاشی – از چین لباس مریم گرفته تا حالت طبیعی کودک – فراهم کرده است.

کارشناسان هنری معتقدند این اثر یکی از معدود نقاشی‌های قطعی داوینچی در خارج از ایتالیا محسوب می‌شود و ارزش هنری آن با مونالیزا قابل مقایسه است!

• تابلوی مادونای کونستابله – اثر رافائل

در کنار شاهکار داوینچی، تابلوی مادونای کونستابله اثر رافائل یکی دیگر از گنجینه‌های بی‌بدیل هرمیتاژ قدیمی محسوب می‌شود. این اثر که در سال‌های  ابتدایی قرن  16خلق شده، نمونه‌ای درخشان از دوران آغازین هنر رافائل و اوج زیبایی‌شناسی رنسانس ایتالیایی است. این تابلو نامش را از خانوادۀ اشرافی کونستابله گرفته، که در سال 1871 توسط الکساندر دوم برای موزۀ هرمیتاژ خریداری شد.

هرمیتاژ جدید

ساختمان هرمیتاژ جدید که بین سال‌های 1839 تا 1851 به دستور تزار نیکلای اول ساخته شد، نقطه عطفی در تاریخ موزه‌ داری روسیه محسوب می‌شود. معماری نئوکلاسیک این بنا با آن ستون‌های عظیم و سردری باشکوه که با مجسمه‌های آتلانتیس (غول‌های سنگی) تزیین شده، خود به تنهایی اثری هنری به شمار می‌آید. آثار مهم داخل این قسمت از موزه عبارتند از:

• مجسمه ژوپیتر

مجسمه عظیم ژوپیتر یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های باقی مانده از مجسمه‌سازی امپراتوری روم محسوب می‌شود. این اثر خارق‌العاده با ارتفاع 3.5 متر، از مرمر سفید با کیفیت عالی تراشیده شده است. در دست راست مجسمه (که اکنون مفقود شده) احتمالاً صاعقه‌ای نمادین قرار داشته که نماد خدای رعد است. این مجسمه در ویلای هادریان در تیوولی ایتالیا کشف شده بود و در سال 1851 به هرمیتاژ منتقل شد.

• تندیس تولد ونوس

تندیس ونوس تاورید (Venus Tauride) به عنوان یکی از کا مل‌ترین تجسم‌های الهه عشق در هنر رومی جایگاه ویژه‌ای دارد. این شاهکار هنری که متعلق به قرن دوم میلادی است، نمونه‌ای استثنایی از کپی‌های رومی از آثار یونانی دوران کلاسیک محسوب می‌شود. این تندیس نه تنها نمایشگر زیبایی فیزیکی، بلکه تجسم مفاهیم عشق، باروری و کمال در فرهنگ رومی است. حالت دست‌های اثر که بخشی از آن‌ها بازسازی شده، نشانگر یکی از حالات استاندارد به تصویر کشیدن الهه ونوس/آفرودیت در هنر کلاسیک است.

• آثار رامبراند – هنرمند هلندی

نقاشی بازگشت پسر مسرف (The Return of the Prodigal Son) که اساس تمثیل مسیحی از انجیل لوقا خلق شده است؛ که رامبراند آن را به بیانی کاملا انسانی و جهان‌شمول تبدیل کرده است. بازدیدکنندگان اغلب ساعتی را صرف تأمل در این اثر می‌کنند، چرا که بیننده را به درون ماجرا می‌کشاند و با هر نگاه، لایه‌ای جدید از معنا را آشکار می‌سازد.

همچنین هرمیتاژ جدید، شامل تالار شوالیه‌ها نیز می‌باشد که زره‌های تاریخی متعلق به پادشاهان و شوالیه‌های اروپایی از قرن 15 تا 17 میلادی و مجموعه‌ای از سلاح‌های سرد و گرم قدیمی با تزیینات هنرمندانه را نمایش می‌دهد.

در گالری هنر شرق نیز مجموعه‌ای استثنایی از مینیاتورهای ایرانی دوره صفوی را می‌توانید مشاهده کنید. آثار فلزکاری اسلامی از جمله ظروف برنجی با حکاکی‌های ظریف و  صنایع دستی و هنری هند از دوره گورکانیان، قالی‌های اسلامی و مینیاتورهای مغولی؛ جلایی زیبا به این قسمت می‌بخشد!

در نهایت، این مجموعه معماری که در طول 150 سال تکمیل شده، نه تنها یک موزه، بلکه خود به تنهایی یک شاهکار هنری است که بازدید از آن سفری است به قلب تاریخ و هنر جهان! این مجموعه به‌حدی وسیع است که اگر برای دیدن هر اثر تنها یک دقیقه وقت بگذارید، 11 سال طول می‌کشد تا تمام آن را ببینید!

نکات مهم بازدید از موزه هرمیتاژ

زمان پیشنهادی ما برای بازدید از این موزه حداقل یک 4 ساعت است. پیشنهاد می‌کنیم از کاخ زمستانی شروع کنید، سپس به بخش‌های نقاشی اروپایی بروید. همچنین توجه داشته باشید که عکسبرداری از داخل موزه، فقط بدون فلش مجاز است!

ساعات کاری موزه:

• یکشنبه‌، چهارشنبه و پنجشنبه‌ها: 11 صبح تا 6 عصر (آخرین زمان ورود : 4 عصر)
• شنبه، پنجشنبه و جمعه‌ها: 11 صبح تا 8 شب (آخرین زمان ورود: 6 عصر)

قیمت بلیط ورودی موزه: 500 روبل

جمع‌بندی نهایی

موزه هرمیتاژ، با گنجینه‌ای حیرت‌انگیز از آثار هنری، تاریخی و معماری، نه‌تنها قلب تپنده سنت پترزبورگ بلکه یکی از میراث‌های فرهنگی بزرگ جهان است. بازدید از این موزه، تجربه‌ای عمیق و الهام‌بخش برای علاقه‌مندان به هنر، تاریخ و تمدن بشری خواهد بود.

اگر قصد سفر به روسیه را دارید، پیشنهاد می‌کنیم بازدید از این شاهکار جهانی را در برنامه خود قرار دهید. بهترین زمان سفر، فصل تابستان و ایام شب‌های سفید روسیه است که شهر سنت پترزبورگ در زیباترین حالت خود قرار دارد. برای تجربه‌ای مقرون‌به‌صرفه و حرفه‌ای، شرکت در تور شب‌های سفید گزینه‌ای ایده‌آل برای دیدن موزه هرمیتاژ و سایر جاذبه‌های بی‌نظیر روسیه خواهد بود.